Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin yapmış oldukları veya yapacakları yatırımlarına kaynak yaratmak ve sermaye yapılarını güçlendirmek için kullandıkları yöntemi sermaye artırımı olarak adlandırabiliriz.

Sermaye artırımının bedelli ve bedelsiz olmak üzere iki yöntemi bulunmaktadır. Şimdi bu iki yöntemi kısaca açıklayalım.

Bedelli Sermaye Artırımı Nedir?

Daha önce de bahsettiğimiz gibi şirketler yatırımları için kaynağa ihtiyaç duymaktadırlar. Şirketlerin ortaklarından ek kaynak talep ederek sermayesini artırmasına, yani iç kaynaklar dediğimiz, geçmiş yıl kârları, yasal akçeler veya borçlanmak yerine, dış kaynaklardan hem de borç olmayan gerçek para bulma gerekçesiyle yaptığı yönteme bedelli sermaye artırımı diyoruz. Şirketler bedelli sermaye artırımı için genel kurul kararı alıp SPK’ya başvuruda bulunurlar. SPK gerekli incelemeleri yaptıktan sonra şirkete bedelli sermaye artırımı için izin verir. Şirketin mevcut ödenmemiş ve öz sermayesi artış gösterir. Dolayısıyla şirketin piyasa değeri yükselir.

Şirketin mevcut ortaklarının sahip oldukları payları oranında yeni ihraç edilecek hisselerden alma hakkı bulunmaktadır. Bu hisse alabilme hakkına da ön alım anlamına gelen Rüçhan hakkı denir.

Hisse sahipleri eğer yatırım yaptıkları şirketin bedelli sermaye artırımına katılmak istiyorsa rüçhan hakkını kullanarak yeni hisse senetlerinden paylarına düşen oranda satın alabilirler. Hisse sahipleri yatırım hesaplarında belirlenen tutar kadar nakit bulundurarak bu işlemi yapabilirler. Bu durum aracı kurumlar arasında farklılık gösterebilir. Çalışmış olduğunuz aracı kurum veya banka temsilcisiyle mutlaka irtibata geçilmelidir. Rüçhan hakkı kullanım süresi en az 15, en çok 60 gün olarak belirlenmiştir. Sermaye artırımına katılmak istemeyen yatırımcılar ise rüçhan haklarını borsada normal satışını gerçekleştirebilirler. Bu satış işlemini gerçekleştiren ortakların dolayısı ile şirketteki hisseleri azalacaktır.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir?

Şirketlerin iç kaynaklarından karşılanan yani hissedarlardan herhangi bir bedel istenmeden yapılan bir sermaye artırım yöntemidir. Şirketler ortaklarına sermaye artırımı oranında karşılıksız şekilde hisse verir. Bu artırım yönteminde şirketin piyasa değeri değişmez. Piyasa değerinin değişmemesi için sermaye artırımı yapıldığında hisse senedinin fiyatında düzenleme yapılır.

Peki şirketler neden bedelsiz sermaye artırımı yaparlar?

• Hisse senedinin değerini yükseltmek,
• Vergi avantajlarından faydalanmak,
• Hisse senedinin likiditesini yükseltmek,
• Enflasyondan korunmak.